STRAATVONK


(2021)

Straatvonk is een audiotour over hoe jongeren de straat ervaren, ontwikkelt in samenwerking met stichting Dona Daria en stichting Fairspace.


Loop je langs of loop je om? Kijk je aan of kijk je weg? Binnen een fractie van een seconde beslissen we over interacties op straat. Maar op basis van wat? In dit project onderzochten we hoe jongeren in Rotterdam de straat beleven en vertaalden dit naar een audiotour die iedereen vanaf zijn eigen stoep kan doen.
We delen de publieke ruimte met elkaar, maar beleven die op een hele andere manier. Voor de een is het z’n tweede thuis, de ander gaat slechts van A naar B. We kunnen niet kiezen wie we daar tegenkomen en dat maakt dat het soms schuurt en of zelfs onveilig voelt. Misschien kunnen we met Straatvonk weer een vonkje laten overslaan.



AUDIOTOUR


Straatvonk is een audiotour van 20 minuten die je overal kunt doen: in je eigen wijk of juist in een buurt die nog helemaal niet kent. Je hoort interviews met jongeren uit de wijken Feijenoord, Rozenburg en Delfshaven in Rotterdam over de straat. Hoe kun je jezelf zijn op straat? Wanneer voel jij je veilig? Hoe delen we deze ruimte met elkaar? Deze kwetsbare gesprekken maken je bewust van je eigen vooroordelen en laat je reflecteren op je eigen gedrag op straat. Tijdens het luisteren wordt je aangemoedigd om contact te maken met de mensen die je tegenkomt. Slaat er een vonkje over?


 


VERSCHILLENDE PERSPECTIEVEN


In de audiotour worden verschillende perspectieven belicht. De vertellende stem is een vrouw van 28, losjes gebaseerd op de ervaringen van Dorian en Myrthe zelf. Dit verhaal is verweven met de verhalen van jongens en meiden tussen de 13 en 21 die wij tijdens het onderzoek op straat tegenkwamen en spraken. Ook hoor je verhalen van vrouwen die we uit ons eigen netwerk geïnterviewd hebben, tussen de 20 en 35 jaar. Door deze verschillende leeftijden, culturele achtergronden en mensen van verschillende geslachten aan het woord te laten ontstaat een gevarieerd beeld van de straat. Ieder heeft zo zijn eigen beleving en dat kan nog weleens schuren. Je kan niet kiezen wie je tegenkomt op straat en hoe die zich gedraagt, waar je wel invloed op hebt is jouw eigen gedrag. Straatvonk daagt je uit om daarmee te blijven experimenteren en open te staan voor contact.




ONDERZOEK  

         
Het onderzoek was gericht op de vraag: wanneer en waarom voelen jongeren zich veilig op straat? Met onze microfoon en camera trokken we de wijken Feijenoord, Rozenburg en Delfshaven in om daar iedere jongere te spreken die we tegenkwamen. In totaal zijn we met meer dan 50 jongeren in gesprek gegaan. We vroegen ze over wat de straat voor hen betekent, of ze ons mooie anekdotes konden vertellen, of ze het gevoel hebben zichzelf te kunnen zijn op straat, wanneer ze zich (on)veilig voelden en waarom. We maakten hierbij een bewust keuze om vooral op (groepen) jongens (met niet-nederlandse achtergrond) af te stappen en hun verhaal te horen. Zij worden, als het gaat om onveilige sfeer op straat, vaak neergezet als boosdoeners. Tot hoeverre herkennen ze zich daarin? Hoe wordt er op hen gereageerd? Hoe vinden ze het dat sommige mensen bang voor hun zijn?

Dit resulteerde in een reeks prachtige, kwetsbare, maar ook grappige, gesprekken. Vol met verhalen over discriminatie, de politie, boze buurtbewoners, weggestuurd worden, geen plek hebben om gewoon puber te zijn, om zichzelf te zijn. Maar ook met voorbeelden van geslaagde interacties en mooie contactmomenten, waarin de vaste rolpatronen ineens doorbroken werden.




WRIJVING MAAKT GLANS


Een duidelijk inzicht wat tijdens het onderzoek ontstond, is dat je weinig invloed hebt op de straat. Je kunt kiezen waar je werkt, in welke straat je woont of wie je bij je thuis uitnodigt. Maar je kunt niet kiezen wie je op straat tegenkomt. Tegelijkertijd moet je gebruik maken van deze publieke ruimte om je te verplaatsen (of te verblijven, ook dit verschilt per persoon). Daardoor is het ook een plek waar verschillende perspectieven, verschillende werelden elkaar ontmoeten. En waar verschillende werelden elkaar ontmoeten, kan wrijving en ongemak ontstaan. Kunnen we hiervoor openstaan en dit als iets moois zien? Kunnen we spelen met onze invloed op deze rommelige ruimte? Door iemand aan te kijken of gedag te zeggen, kan ineens een contactmoment ontstaan. Met Straatvonk willen we deze positieve kant benadrukken.



PRESENTATIE


In september presenteerden we de audiotour in de drie deelgemeenten in Rotterdam. We luisterden de audiotour en faciliteerden een nagesprek.  




“Door de jongeren letterlijk te horen praten, wordt de afstand tussen mij en hen al verkleint. Het voelt menselijk en dichtbij.”

-

“Superveel zin om deze tour met jongeren in mijn wijken te gaan lopen!” - jongerenwerker

-

“Ik ben veel bewuster van mezelf en hoe ik me gedraag op straat.”

-

‘Straatvonk is een mooie manier om te re-humaniseren. De beste stap voor verbinding.’





INITIATIEF

stichting Fairspace, stichting Dona Daria

ONDERZOEK

SMELT, stichting Fairspace, stichting Dona Daria

AUDIOTOUR

SMELT in samenwerking met  Femke Bosma.

FOTOGRAFIE

Fleur Mulder

FINANCIELE ONDERSTEUNING

Gemeente Rotterdam


SMELT 

myrthe@smeltsmelt.nl
06  34 18 15 68 (Myrthe)
Torenallee 22-04 
5617 BD Eindhoven